Vogels kunnen last hebben van verschillende soorten luizen en mijten. Dit zijn parasieten die nadelig zijn voor de gezondheid. Wanneer je een besmetting op tijd herkent, kan je het sneller onder controle krijgen.

Het grootste verschil tussen luizen en mijten is het aantal poten wat ze hebben. Mijten zijn verwant aan spinnen en hebben 8 poten, terwijl luizen er 6 hebben. Luizen zijn over het algemeen wat groter en daarom vaak wat makkelijker zichtbaar op of tussen de veren van de vogel. Zowel luizen als mijten kunnen bij vogels problemen veroorzaken. Sommige soorten beschadigen vooral de veren, maar verschillende mijtensoorten drinken bloed bij vogels, die daardoor ernstig kunnen verzwakken.

Mijten en luizen zijn vaak lastig te ontdekken, maar wanneer vogels besmet zijn, vertonen ze vaak afwijkend gedrag. Door je vogels regelmatig te observeren, kun je daardoor soms al zien dat er iets mis is wat kan duiden op een besmetting met luizen of mijten. Door goede hygiëne en een behandeling, kun je het dan snller onder controle krijgen.

Vogels kunnen heel algemene symptomen zoals bolzitten, jeuk, veren pikken, verminderde eetlust en/of conditieverlies vertonen, maar de meeste soorten luizen en mijten bij vogels hebben daarnaast ook hun eigen kenmerken. De belangrijkste soorten lichten we hieronder toe:

• Luchtpijpmijt: komt regelmatig voor bij tropische vogels en kanaries. Besmette vogels hebben moeite met ademhalen, maken smakkende, piepende geluiden, slingeren met hun kop, alsof ze iets weg willen gooien. Ze zitten in luchtpijp, longen en luchtzakken en kunnen daar als zwarte puntjes zichtbaar zijn.
• Bloedluis: wordt luis genoemd, maar is eigenlijk een mijt. Deze mijten drinken ’s nachts bloed, waardoor ze vogels verzwakken. Meer uitgebreide informatie over deze soort vind je in ons artikel "Bloedluizen bij vogels".
• Zwarte luis: is kleiner dan een bloedluis, maar is in tegenstelling tot die soort ook overdag actief.  Technisch gezien is ook deze soort een mijt die leeft van het bloed van vogels. Bij vogels in volières , met name kanaries, komt de zwarte luis vaak voor en jonge vogels in het nest zijn vaak slachtoffer. Omdat deze luis zich massaal voortplant, overleven jonge vogels een plaag met deze soort vaak niet. Ze zijn vaak zichtbaar als een cluster van zwarte puntjes op de vogel en wanneer je met ze in aanraking komt, veroorzaken ze ook jeuk op de huid.
• Schurftmijt (ook wel Scaly Face genoemd): deze mijten graven zich vaak in de huid bij de poten of de snavel van vogels. Hierdoor kunnen schilfers en misvormingen (wratachtige uitslag) ontstaan. De mijten zelf zijn vaak niet goed zichtbaar, maar de gevolgen dus wel. Wanneer je tijdig behandeld, kan de vogel zich vaak weer goed herstellen. Meer over deze mijt en de behandeling lees je in ons artikel "Mijn parkiet heeft last van schilfers bij de poten en snavel. Wat kan ik hier tegen doen?"
• Veerluis: deze luizen veroorzaken jeuk en in sommige gevallen vallen er veren uit. Vogels die besmet zijn “poetsen” hun veren vaak, krabben vaak met hun poten en schudden met hun lijf. De luizen zijn vaak zichtbaar bij de schacht van de veer, zie afbeelding hieronder.

Het is belangrijk zowel de vogels als de omgeving te behandelen, zowel ter preventie van ongedierte als bij het bestrijden van een plaag.

Luchtpijpmijten kun je bestrijden met Beaphar Anti-Luchtpijpmijt druppels en veerluizen met Anti-Veerluis spray.

De overige luizen- en mijtensoorten kunnen bestreden worden met:

• Anti-Parasiet: deze pipetten dien je toe in de nek van het dier. Handig voor 1 of enkele vogels. De pipetten bieden 4 weken lang bescherming.
• Parasita: Flesje met druppelaar. Handig voor groepen vogels. De druppels bieden 4 weken lang bescherming.
• Anti-Ongedierte: spray met handpompje. Biedt 2 weken bescherming. Ook werkzaam tegen vlooien.
• 404 Vogelspray: spray met aerosol. Indien nodig kan de behandeling na 1 week herhaald worden. Ook werkzaam tegen muggen en andere vliegende insecten.

Het is van groot belang om het verblijf van je vogels regelmatig hygiënisch schoon te houden. De meeste luizen en mijten leggen eitjes, die zich in de kooi of volière ontwikkelen. Door regelmatig schoonmaken (zitstokken, tralies, speeltjes, voer- en drinkbakken enz.) en het verwijderen van bodemmateriaal, neem je een belangrijk bron van (her)besmettingen weg.

Wanneer je na het schoonmaken het verblijf insprayt met Mite Blocker Combi, worden eventueel achtergebleven larven of poppen die uitkomen, ook nog een tijdje aangepakt. Geef extra aandacht aan naden en kieren, omdat bloedluis zich overdag vaak op deze plekken zit.

Ook kun je Anti-Bloedluisstrip aan weerszijden van de zitstokken aanbrengen. Doordat parasieten zoals bloedluizen en vlooien vaak naar de vogel gaan voor een bloedmaaltijd en dan de strips passeren, kun je ze effectief bestrijden.